Ondanks dat ik Indische roots heb, gebeurt het mij toch wel vrij regelmatig dat ik een beetje verdwaald of onzeker rondschuifel in de toko.
Weliswaar is Indisch eten mij met de bamboe pollepel ingegoten, het zelf bereiden van de gerechten voelde voor mij (vooral in het eerste jaar van experimenteren) toch stiekem als hogere wiskunde.
Inmiddels heb ik wat meer mijn draai gevonden, dankzij basisregel #1 van de Indische keuken: Oefenen, oefenen, oefenen + blijven proeven en sleutelen totdat het helemaal naar jouw smaak is.
Hierbij ook de voetnoot: als jij net als ik ook opgegroeid bent met Indisch eten, dan is ‘de juiste smaak’ vaak ook een gevalletje ‘nostalgie‘. Er is namelijk geen ‘goed of fout’ of standaard handleiding voor hoeveel je van welk ingrediënt moet gebruiken in gerecht X.
De smaak waarmee je bent opgegroeid is je referentiekader en iedere (Indische) familie heeft zijn eigen geheime recepten of bereidingswijze.
En tja: smaken verschillen 🙂
Als jij ook wel eens voor de schappen in een toko staat te staren en niet weet wat je in je mandje moet gooien (I know I do…) of welke producten geschikt zijn voor welk gerecht, dan heb je hopelijk wat aan dit artikel!
Zoveel producten zijn zowel vers, als in potjes of gedroogd/poedervorm te koop en in negen van de tien gevallen wordt het ook steeds op een andere manier gespeld.
Erg verwarrend en echt: I feel your pain 😉
In deze blogpost heb ik een aantal producten uitgelicht die ik van mijn Oma heb gekregen of die ik zelf regelmatig koop bij de toko.
Per product heb ik omschreven wat het is, hoe je het gebruikt en hoe je dit kunt bewaren.
Ik heb nog niet alles zelf gebruikt, dus mocht jij weer tips of tricks voor mij hebben: DO share!
Trassi
Ik heb ervaren dat Trassi (wordt ook wel gespeld als ‘Trassie’ of ‘Terasi‘) één van de belangrijkste ingrediënten is in de Indische keuken.
Trassi wordt verpakt in een klein vierkant doosje, met daarin een klein blokje dat er een beetje ‘steenachtig’ uitziet:
Trassi is een grove pasta gemaakt van gefermenteerde garnalen en het ruikt erg onprettig. Sterker nog: als je de verpakking voor het eerst openmaakt dan schrik je je waarschijnlijk een ongeluk: het meurt echt.
Een blokje Trassi kun je heel lang bewaren (in een afgesloten bakje) en je hebt er per gerecht maar een klein beetje (een mespuntje of miniblokje) van nodig.
Meestal bak je het aan in olie (fijnstampen met een houten lepel) samen met knoflook of uien, voordat je overige ingrediënten toevoegt.
Laat je echt niet afschrikken door de geur en begin de eerste paar keren dat je Indisch kookt gewoon voorzichtig: het is namelijk een échte smaakmaker voor gerechten!
Sereh & Daun Salam
Sereh is de Indische naam voor ‘Citroengras‘.
Ik koop het vaak vers bij de toko, maar ik smokkel ook wel eens met ‘gewoon citroengras uit de Nederlandse supermarkt’.
Het is een harde stengel van ongeveer 15 centimeter lang en je kunt het zowel vers, als ingevroren of in poedervorm kopen.
Ik (lui) vind het vaak een gedoe om zo’n stengel (ingesneden of gekneusd) in een gerecht te laten sudderen en er voor het serveren weer uit te vissen.
Gedroogde Sereh of poeder (1 verse stengel is ongeveer 1 theelepel citroengraspoeder) is minder sterk van smaak en ik gebruik dit vaker om bijvoorbeeld *boemboes te maken.
*Boemboe = een soort saus/marinade/basis/kruidenmengsel, waarin je vlees/groenten/tofu enz. bereidt.
Het woord ‘boemboe’ zie je vaker voorbij komen in Indische recepten. In toko’s kun je ook kant en klare zakjes met een boemboe kopen.
Ik vind dit fijn voor wanneer we bijvoorbeeld op vakantie zijn: geen gedoe met uren kruiden en specerijen hakken/snijden/marineren! Maar eerlijk is eerlijk: zelfgemaakte boemboes zijn écht vele malen lekkerder 🙂
Daun Salam= Indisch Laurierblad (wordt ook wel ‘Salamblad’ genoemd).
Het lijkt op ‘gewoon laurierblad’ maar qua smaak komt het niet helemaal overeen. Er komt een citrusachtig smaakje vrij wanneer het fijngestampt, gescheurd of verfrommeld wordt.
Daun Salam is bij de toko vers en gedroogd te koop. Verse blaadjes kun je lang bewaren in de vriezer en de gedroogde vorm is aanzienlijk minder sterk van smaak dan de verse blaadjes.
Het is lekker om te gebruiken in stoofschotels of als ingrediënt in een boemboe.
Djahé, Laos & Djeruk Purut
Djeruk Purut (wordt ook gespeld als Djeroek Poeroet) is Indisch Limoenblad.
Ik verwar het regelmatig met Daun Salam, maar de blaadjes zijn iets ronder van vorm.
FOTO: deze chilisaus is bij ons thuis favoriet en niet aan te slepen! Zo lekker met ALLES!
Hij is ook te koop bij een aantal supermarkten, maar niet bij onze buurtsuper dus ik sla ‘m altijd GROOT in bij de toko 🙂
Djeroek poeroet is ook vers, ingevroren of gedroogd verkrijgbaar. Het heeft een limoenachtige friszure smaak en ik gebruik het vaak in Indische boemboes waarin VEEL pepers zijn toegevoegd.
Op bovenstaande foto zie je links Djahé en daarnaast Laos.
Los van elkaar, moet ik er soms aan ruiken om het verschil te herkennen 🙂
Djahé is de Indische naam voor Gember. Gember is een basisingrediënt van véél Indische gerechten.
Je schilt ‘m eerst, dan raspen en lekker laten meetrekken in een gerecht.
Soms hak je ‘m grof en verwijder je de stukjes djahé vlak voor het serveren.
Laos lijkt (met een schuin oog) veel op Djahé, maar het is wit van kleur, frisser van smaak (minder zoet) en ook een stuk harder. Schillen/raspen is daardoor wat lastiger en je kunt het daardoor beter in stukken snijden.
En ja: ik (lui) gebruik stiekem vaker de poedervorm, dan verse laos 🙂
Verse laos kun je LANG bewaren in je vriezer.
Lontong
Ik ben GEK op lontong! Ik vind deze blokjes kleefrijst veel smaakvoller dan gewone witte rijst en ik dit koop ik dan ook ALTIJD wanneer ik in de toko ben.
Je koopt het in kleine zakjes (die maar een paar eurocentjes kosten) en kookt deze LANG in water, waardoor de kleefrijst opzwelt in de verpakking:
Deze loeihete rijstkussentjes moet je ook weer LANG laten afkoelen, voordat je de verpakking kunt verwijderen.
Als je dit ‘s avonds bij je Indische maaltijd wilt serveren, is het dus slim om het de avond ervoor of ‘s ochtends al te koken.
Eenmaal afgekoeld, verwijder je het plastic en snijd je de rijstkussentjes in kleine blokjes:
FOTO: Soto Ajam (Indische kippensoep), Gado Gado (mijn favoriete vegetarische Indische gerecht), Telor Boemboe Bali (Balinees ei) en emping, rechtsonder een schaal met lontong.
Lontong kun je zowel warm als koud serveren (ik vind koud het lekkerst!) en naast dat ik het persoonlijk lekkerder vind dan gewone rijst, vind ik het ook een uitkomst om aan kleine kindjes te geven.
Voor jonge, beginnende eters is dit namelijk minder geknoei en makkelijker te ‘happen’ dan losse rijstkorrels 🙂
Na bereiding kun je lontong nog een paar dagen in de koelkast bewaren. Maak dus lekker extra veel en serveer het met groenten en een klein Indisch bijgerechtje!
Lees HIER meer over bereiding van lontong.
Sausjes & Sambals
Sambal heb ik eigenlijk wel altijd in huis. Zowel Sambal Badjak (zoet) als Sambal Oelek (pittig). Het allerlekkerst is toch wel echt zelfgemaakte sambal, maar het heeft mij wel een paar (tegenvallende) pogingen gekost, voordat ik het onder de knie kreeg.
Maar eerlijk: zelfgemaakte sambal is zooooo heerlijk en smaakvol!
Sambal Oelek gebruik je vaak bij het aanbakken / op smaak brengen van Indische gerechten, maar ik smeer het ook graag op een boterham met pindakaas of op mijn pizza met kaas 🙂
De Lotek-saus heb ik nog niet zelf bereid, maar schijnt wel echt superlekker te zijn.
Door toevoeging van verschillende specerijen is deze saus kruidiger dan gado gado-saus of petjel-saus.
De saus is glutenvrij en eenvoudig te bereiden met slechts wat water. Het is (indien koel en droog bewaard in gesloten verpakking) tot 12 maanden houdbaar.
Over de saus worden meestal gebakken uitjes of gebrande pinda’s gestrooid.
Zie je rechtsonder op bovenstaande foto mijn flauwe grapje met de fles Ketjap Manis? Dit doe ik stiekem ook bij vrienden thuis als ik de kans krijg 🙂
Ketjap Manis (spreek je uit als ‘Mannies‘) is zoet van smaak en deze verpakking (vierkante witte fles) is mijn persoonlijke favoriet. Ik gebruik het VAAK en vind het persoonlijk lekkerder dan zoute ketjap.
Oestersaus en Tamarinde zijn ook ingrediënten die je vaak tegenkomt in Indische recepten.
Tamarinde is een soort kleverige pasta, met een ietwat zure smaak. Het is ook een heerlijke smaakmaker voor Indiase curry’s, bijvoorbeeld met kokosmelk!
Kokosmelk heb ik ook altijd grootschalig en standaard in mijn voorraadkast staan. Ik bereid er zelfgemaakte pindasaus mee, maar gebruik het ook voor havermoutontbijtjes.
Susuroos & Rozensiroop
Stroop Susu is voor mij echt pure nostalgie! Mijn Indische Opa en Oma leven gelukkig nog steeds en wanneer ik bij ze op bezoek ga, maakt Oma nog altijd een glaasje Stroop Susu voor mij.
Susuroos is beter bekend als ‘Stroop Susu’. Susu betekent ‘melk’.
De rozensiroop (op bovenstaande foto rechts) wordt traditioneel gebruikt voor schaafijs (‘IJs Kelapa Muda’ of bijvoorbeeld ‘IJs Shanghai’), maar het kan ook als siroop (Stroop Biasa met Selasi of Tjin Tjau), in een milkshake of over roomijs gebruikt worden.
In de linkerfles op de foto, is de siroop al aangemaakt met gecondenseerde melk. Dit kun je dus gewoon rechtstreeks in een glas schenken, eventueel met ijsblokjes.
Ik koop zelf regelmatig de rechterfles en drink het met gewone (plantaardige) melk of met Spa Rood. Het heeft een mierzoete rozige smaak, een mooie roze kleur en het doet mij altijd aan mijn Opa en Oma denken.
Ik heb het trouwens ook wel eens gemaakt om cupcakes mee te maken en dit was echt superlekker en gaf een mooie roze kleur!
FOTO: Stroop Susu Cocktails (met Pina Colada) en alcoholvrije Mocktails (met kokosmelk).
Dit is echt een leuk en lekker drankje om te serveren op een feestje!
Wat een handige tips! Zelf shop ik er altijd voor mijn boemboes en sambal en voor alles wat de gewone supermarkt niet heeft of wat ik daar te duur vind. Ik ga even nadenken over wat ik nog meer wil zien…
Zo een leuk artikel en heel goed uitgelegd ?
Ik koop exact ditzelfde in amazing oriental de aziatische supermarkt.
De producten zijn daar goedkoper dan in de gewone supermarkt.
Groentes en kruiden zijn altijd vers.
Op een vaste dag van de week zijn er diverse producten in de aanbieding.
Als men iets wil weten wordt je goed geholpen.
Fijne dag ?
Ik ben dus nog nooit bij een toko geweest *schaam*. Ik zou ook niet weten waar ik er een vind. Maar als ik er kom zal ik dit er nog eens bij pakken!
Wat een leuk artikel zeg. Ik kom zelf ook vaak bij de toko. De eigenaar van de toko waar ik vaak naartoe ga is een enorme aardige en behulpzame man dus die vraag ik dan ook heel vaak om advies of wanneer ik iets niet kan vinden. Ik koop bijvoorbeeld ook al mijn kruiden bij de toko, zelfs oregano enzo. Veel goedkoper en ik vind de verpakking handiger. Pepers koop ik ook altijd daar, veel verschillende soorten en weer een stuk goedkoper als in de supermarkt. Van ketjap manis, ketjap asin en black soy kan ik daar ook altijd lekker grote verpakkingen kopen, superhandig.
Ah heerlijk. Toko’s vind ik waanzinnig fijn om in rond te struinen. En ik wist niet dat lontong zo makkelijk te maken is! Goed idee om dat zelf eens te gaan maken. Ik ben dol op allerlei varianten chilisaus. Het liefst zo heet mogelijk. Toko’s vermijd ik nu wel even (je begrijpt vermoedelijk wel waarom). Ik was met Mila namelijk naar de Tong Tong Fair geweest en ik snap eigenlijk niet waarom ik dat had gedaan. Overal dacht ik mijn moeder te zien. En Mila en ik waren in tranen door de Indische muziek op het podium. Maar ja, misschien was dat onbewust juist wel heel goed om te hebben gedaan.
Ik snap wat je bedoelt (insert hartvormige emoji). Hier op Kreta dachten wij een hysterisch en traditioneel dorpsfeest te crashen, maar bleek een schitterend concert te zijn met ongelooflijk emotionele muziek. We zaten allemaal met traantjes in de ogen 🙂
Het onverwachte en overmannende, kan soms zo fantastisch zijn (ook als het pijn doet) Xxxx
Ik eet ook regelmatig brood met pindakaas en sambal maar doe er wel plakjes komkommer tussen (smaakt daardoor een beetje naar Gado Gado)
ja heerlijk! En gebakken uitjes erbij voor een crunchy bite: YUM!